พระไภษัชยคุรุ

พระพุทธเจ้าแห่งการแพทย์ นับเป็นพระธยานิพุทธพระองค์หนึ่ง เพราะพระองค์มีพุทธเกษตร(ดินแดนของพระธยานิพุทธองค์นั้นๆ)นามว่าไวฑูรยนิรภาส คือแสงสว่างแห่งไพฑูรย์ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก เมื่อครั้งที่ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ ทรงตั้งปณิธาน12ข้อเพื่อช่วยเหลือสัตว์
พระวรกายสีน้ำเงิน ทรงอาภรณ์อย่างพระพุทธเจ้า พระหัตถ์ซ้ายทรงบาตรซึ่งบรรจุด้วยน้ำอมฤต พระหัตถ์ขวาทรงช่อโอสถ หรืออาจเป็นผลสมอ
ในเชิงธรรมาธิษฐาน พระองค์เปรียบดังหมอ(พระศากยมุนีพุทธ)ผู้ให้ยา(พระธรรม)แก่ผู้ป่วย(สรรพสัตว์ทั้งหลาย)
ในทิเบตเรียกพระองค์ว่า แมงลา, จีนเรียก เอี๊ยะซือฮุดโจ้ว, ญี่ปุ่นเรียก ยากูชิ เนียวไร
ธารณีของพระองค์คือ
นโม ภควเต ไภษชฺยคุรุ ไวฑูรฺยปรฺภาราชาย ตถาคตย อรฺหเต สมฺยกฺสมฺพุทฺธาย ตถฺยถา โอมฺ ไภษชฺเย ไภษชฺเย ไภษชฺย สมุทฺคเตสฺวาห

*ไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตสูตร ฉบับแปล สำนวน อ.โสรัจจ์ หงศ์ลดารมภ์


พระไภษัชยคุรุ ศิลปะทิเบต


พระไภษัชคุรุศิลปะญี่ปุ่น ในพระหัตถ์ซ้ายทรงหม้อยา สัญลักษณ์ของพระองค์


พระไภษัชยคุรุ ในแบบที่คนไทยรู้จักกันดีว่า พระกริ่ง สังเกตในพระหัตถ์ทรงหม้อยา ไม่ใช่วัชระอย่างที่หลายคนเข้าใจ